Weather Update : अर्थात, या वर्षी 2023 च्या पावसाळ्यात पावसाचा अंदाज आलेला नाही. हवामान खात्याच्या म्हणण्यानुसार, या वर्षी नेहमीपेक्षा सुमारे १२ टक्के कमी पाऊस झाला आहे. राज्यात केवळ 88 टक्के पाऊस पडल्याचे ते दर्शवते. आश्‍चर्याची बाब म्हणजे यंदाच्या पावसाळ्यात पावसाचे वितरण असमानपणे झाले आहे. त्यामुळे खरीप हंगामात पिकांचे मोठे नुकसान झाले.
सोयाबीन, कापूस, मका या सर्वच उत्पादनात घट झाली आहे. खरंच, मान्सून सुरू होण्याआधीच, अमेरिकेच्या हवामान खात्याने 2023 च्या मान्सूनवर एल निनोचा प्रभाव पडेल असा अंदाज व्यक्त केला होता. अमेरिकन हवामान खात्याच्या म्हणण्यानुसार, यावर्षी भारतासह संपूर्ण आशिया खंडावर दुष्काळाचा परिणाम होईल.
कारण एल निनोपर्यंत, भारतीय हवामान खात्याने देशात सामान्य किंवा सरासरीपेक्षा कमी पाऊस पडेल असा अंदाज वर्तवला होता. तथापि, एल निनोचा मान्सूनवर फारसा परिणाम होणार नाही यावर आयएमडीने भर दिला. मात्र, एल निनोचा यंदा लक्षणीय नकारात्मक परिणाम झाला आहे. राज्याच्या प्रशासनाने बहुतांश भाग दुष्काळी ठरवला आहे. दरम्यान, राज्यात मान्सूननंतरच्या सरी बरसत आहेत.
म्हणजेच पावसाळ्यात महाराष्ट्राला दणाणून सोडणारा पाऊस आता राज्यात परतला आहे. पर्जन्यवृष्टीची अनियमितता ही शेतकऱ्यांसाठी मोठी चिंतेची बाब बनत आहे आणि परिणामी राज्यातील कृषी कापणीचे मोठे नुकसान झाले आहे. त्यामुळे, पुढील वर्षी पावसाळ्याचा आणखी एक हंगाम येईल का आणि २०२४ मध्ये मान्सूनवर अल निनोचा प्रभाव असेल का? असा प्रश्न सर्वसामान्य नागरिक विचारतात.
पुढील वर्षी पावसाळ्यात किती पाऊस पडेल, याचीही चिंता आहे. दरम्यान, हवामान विभागाचे महासंचालक डॉ मृत्युंजय महापात्रा यांनी गंभीर माहिती दिली. डॉ. महापात्रा यांच्या मते, भारतीय मान्सूनवर परिणाम करणारी एल निनो प्रणाली डिसेंबर २०२३ च्या अखेरपर्यंत टिकून राहण्याची अपेक्षा आहे. फेब्रुवारी २०२४ पर्यंत अल निनोची घटना पूर्णपणे सुप्त होईल असे त्यांनी नमूद केले.
परिणामी, पुढील वर्षीच्या मान्सून हंगामावर अल निनोचा कोणताही परिणाम होणार नाही, असे महापात्रा यांनी सांगितले. २०२४ मध्ये मान्सूनवर अल निनोचा फारसा प्रभाव पडणार नाही. यावेळी हिंदी महासागरातील द्विध्रुव सुप्त असेल. त्यामुळे पुढील वर्षी मान्सून टिपिकल असेल, असा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. तसे झाल्यास शेतकऱ्यांना दिलासा मिळेल, यात शंका नाही.
