Nagar Beed Railway : मागील काही दशकांमध्ये महाराष्ट्राची सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था सक्षम करण्यासाठी शासन आणि प्रशासनाने विशेष प्रयत्न केले आहेत. सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था आणि दळणवळणाच्या पायाभूत सुविधांना बळकटी देण्यासाठी राज्यातील अनेक भागात रेल्वे बांधकाम सुरू करण्यात आले आहे.
नगर-बीड-परळी या २६१.२५ किलोमीटर लांबीच्या रेल्वे मार्गाचे कामही हाती घेण्यात आले आहे. मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्र यांना जोडणारी ही महत्त्वाची रेल्वे आहे. या रेल्वे मार्गामुळे मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्र दरम्यानचा प्रवास सुकर होईल, ज्यामुळे दोन्ही क्षेत्रांचा विकास होईल.
त्यामुळे बीड जिल्ह्याचा नगर जिल्ह्याशी संपर्क वाढेल. यामुळे शहरांमधील अंतर कमी होईल आणि कृषी, उद्योग, शिक्षण, पर्यटन आणि धर्म यासह या क्षेत्रातील असंख्य क्षेत्रांची वाढ सुनिश्चित होईल. प्रत्यक्षात हा रेल्वे मार्ग काही वर्षांपासून निष्क्रिय आहे. या रेल्वे मार्गाचे बांधकाम विविध कारणांमुळे हिमनदीच्या वेगाने पुढे जात आहे. दरम्यान, या प्रकल्पासाठी पैशाअभावी काही काळ विकास रखडला होता.
तथापि, आता या प्रकल्पासाठी राज्य आणि केंद्र सरकारकडून नियमितपणे पैसे उपलब्ध करून दिले जात आहेत. यामुळे या अभ्यासक्रमाच्या पहिल्या टप्प्याचा समारोप होतो. नगर ते आष्टीपर्यंतचे बांधकाम पूर्ण झाले असून, या ठिकाणी रेल्वे धावत आहे. दरम्यान, आष्टीने पुढील काम युद्धपातळीवर सुरू केले आहे.
विशेष म्हणजे, नगर-बीड मार्गाची चाचणी लवकरच होणार असून, ती रेल्वे प्रवाशांसाठी लवकरच उपलब्ध होईल. वृत्तानुसार, हा मार्ग पुढील वर्षी म्हणजे 2024 मध्ये सर्वसामान्यांसाठी उपलब्ध होईल. नगर आणि आष्टी दरम्यान ट्रेनची खरी सुरुवात झाली होती, पण मध्येच लाईनला आग लागली होती, त्यामुळे ट्रेन थांबवण्यात आली होती.
प्रकल्पाची सद्यस्थिती काय आहे?
या प्रकल्पामध्ये 261.25 किलोमीटर लांबीच्या रेल्वे ट्रॅकच्या बांधकामाचा समावेश आहे. नगर ते आष्टी या ६६.१८ किमी लांबीच्या रेल्वे मार्गाचे काम सध्या पूर्ण झाले आहे. ऑटोमोबाईलला उर्जा देण्यासाठी देखील याचा वापर केला गेला आहे. याशिवाय 195.25 किमी लांबीच्या रस्त्याचे बांधकाम सध्या युद्धपातळीवर सुरू आहे. त्यापैकी आष्टी ते विघनवाडी बीड या ६६.१२ किमी लांबीच्या रेल्वे मार्गाचे बांधकाम अंतिम टप्प्यात आले आहे.
चालू आर्थिक वर्षभर ही ट्रेन धावणार असल्याचेही संकेत आहेत. विघनवाडी ते परळी असा 127.95 किमी लांबीचा रस्ताही बांधला जात आहे. आतापर्यंत ७८% रेल्वे मार्ग बांधण्यात आला आहे. या प्रकल्पाचे भूसंपादन ९९ टक्के पूर्ण झाले असून, ४८०५ कोटी रुपयांची गुंतवणूक करण्याचे नियोजन आहे. आतापर्यंत ३६९९ कोटी रुपये खर्च झाले आहेत.
मात्र, काही माध्यमांनी दिलेल्या माहितीनुसार, आष्टी ते विघनवाडी म्हणजेच बीड ही मार्गिका नवीन आर्थिक वर्षात पूर्ण होऊन त्यावर रेल्वे धावणार आहे. त्यामुळे शहर आणि मराठवाडा विभाग जोडला जाणार असून, भविष्यात मराठवाड्याचे कनेक्शन वाढेल, अशी अपेक्षा आहे. यामुळे मराठवाड्यातील प्रवाशांना पश्चिम महाराष्ट्रात सर्वाधिक थेट प्रवेश मिळेल.
याचा रेल्वे प्रवाशांना फायदा होईल आणि राज्याची दळणवळणाची पायाभूत सुविधा पूर्वीपेक्षा मजबूत होईल. यामुळे रोजगार निर्मिती वाढेल आणि शेती आणि उद्योगांना मदत होईल अशी कल्पना आहे.
