Soybean Market Rate : आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोयाबीन आणि सोयाबीन पेंडीच्या किमती 1% ने वाढल्या आहेत. मात्र, देशात सोयाबीनच्या दरात ५० रुपयांच्या आसपास चढ-उतार सुरूच आहे. 50 प्रति क्विंटल. सोयाबीन उद्योगातील विश्लेषकांचा अंदाज आहे की, देशातील सोयाबीनचे भाव लवकरच 5,500 रुपयांपर्यंत वाढतील.
CBT वर आज दुपारी, सोयाबीन जवळपास 1% वाढून $13.25 प्रति बुशेल होते. ही किंमत अंदाजे 4 हजार 50 रूपयांमध्ये होती. सोयापेंड फ्युचर्स $434 वर वाढलेले दिसले. रुपयात प्रति टन भाव 36 हजार 136 रुपये आहे. आता आपले लक्ष भारताकडे वळवू. फ्युचर्स आता बंद आहेत. दुसरीकडे, बाजार समित्यांमध्ये सोयाबीनला 4,400 ते 4,600 रुपयांपर्यंत भाव मिळत आहे.
सोयाबीनची पेंड 42 ते 43 हजार रुपये प्रतिटन दराने विकली गेली. आता सीबॅटवर, अमेरिकेत सोयाबीनला काय नाव द्यायचे आणि सोयाबीन पेंडीचे भाव का वाढले? हे दोन प्रमुख घटकांमुळे आहे. पहिले कारण म्हणजे जैवइंधनासाठी सोयाबीन तेलाला जास्त मागणी आहे. त्यामुळे सोयाबीन तेलाच्या दरात वाढ होत आहे. अमेरिकेतही काही ठिकाणी पाऊस कमी आहे.
भविष्यातील सूत्र काय असेल?
त्यामुळे भविष्यात सोयाबीन उद्योगाची भरभराट कशी होणार? तथापि, हे निश्चित आहे की जगभरातील बाजारपेठेचा आपल्या उद्योगावरही लक्षणीय परिणाम होईल. यंदा ब्राझीलला नवा विक्रम करण्याची चांगली संधी आहे. अर्जेंटिनाचे उत्पादनही वाढू शकते. पण ही सुधारणा किती महत्त्वाची असेल? ते पाहिलेच पाहिजे. कारण दोन्ही देशांत थोडी पेरणी सुरू आहे.
मात्र, उत्पादन वाढेल, अशी अपेक्षा आहे. जरी ब्राझीलमधील उत्पादन वाढले तरी आशियामध्ये माल पाठवायला अधिक खर्च येईल. अगदी कमी प्रमाणात वस्तूंची वाहतूक करता येत नाही. त्यामुळे आमचे शेजारी आमच्याकडून सोया मील खरेदी करतात. देशातून सोयाबीन पेंड निर्यातीचे सौदेही सुरू झाले आहेत. 2 लाख टनांहून अधिक व्यवहार झाल्याचा अंदाज आहे.
दरम्यान, ऑक्टोबरमध्येही खाद्यतेलाच्या आयातीत घट झाली आहे. तथापि, पूर्वीचा स्टॉक अधिक मौल्यवान आहे. या सर्व बाबींमुळे सोयाबीनचे भाव सध्याच्या पातळीपासून घसरण्याची शक्यता नाही. सध्याच्या बाजार परिस्थितीनुसार, 2019 मध्ये सोयाबीनची किंमत 5,500 रुपयांपर्यंत वाढू शकते.
याचाही सोयाबीनच्या दरावर मोठा परिणाम झाला आहे. आणखी एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे सोयाबीन आणि सोयाबीन पेंडीला जास्त मागणी. गेल्या हंगामात अर्जेंटिनाचे सोयाबीनचे उत्पादन खूपच कमी होते. परिणामी अर्जेंटिनाचे सोयाबीन तेल आणि सोयाबीन पेंड निर्यातीत लक्षणीय घट झाली. ब्राझीलमधील सोयाबीनच्या निर्यातीबाबत समस्या होत्या.
त्यामुळे अमेरिकन सोयाबीनच्या भावात मोठी वाढ झाली. या वर्षी चीनने अमेरिकेतून बऱ्यापैकी आयात केली आहे. ती आजही आयात केली जात आहे. त्यामुळे सोयाबीन आणि सोयाबीन पेंडीच्या किमती वाढत आहेत, असे विश्लेषकांचे म्हणणे आहे.
देशाच्या बाजारपेठेवर कोणाचा दबाव आहे?
मग, भारतात सोयाबीनचे भाव स्थिर का आहेत? भविष्यात बाजाराची कामगिरी कशी असेल? खाद्यतेलाच्या किमतीत घसरण झाल्याने देशातील सोयाबीनवर दबाव निर्माण झाला आहे. शिवाय, अलीकडेपर्यंत जगभरातील बाजारात सोयाबीन पेंडीची किंमत कमीच होती. सोयाबीनवरही आक्रमणे झाली.
मात्र, अवघ्या दोन आठवड्यांपूर्वी आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोयाबीनचा भाव ४०० दिरहमच्या पुढे गेल्याने सोयाबीनच्या भावात ४०० रुपयांची वाढ झाली. 100 ते रु. 200 प्रति क्विंटल. दराची पातळी सरासरी 4 हजार 400 होती, मात्र ती आधीच 4 हजार 600 च्या दरम्यान वाढली आहे.
